بررسی روند پیشروی خندق‌های دائمی در حوزه آبخیز خرم‌بید استان فارس

فرسایش خندقی یکی از بارزترین انواع فرسایش آبی است و به‌­عنوان یکی از مهمترین و مخرب‌­ترین شکل تخریب زمین و هدررفت خاک در سراسر جهان شناخته شده است. به همین دلیل، ضرورت شناخت دقیق عوامل مؤثر بر گسترش این نوع فرسایش به ­شدت احساس می‌­شود. از سوی دیگر، مدیریت و کنترل فرسایش خندقی نیازمند شناخت عوامل مؤثر بر گسترش آن‌­ها است. به ­این­ منظور، پژوهش حاضر با اندازه­‌گیری میزان پیشروی طولی خندق‌­های دائمی در دوره­ زمانی 13 ساله (1396-1383) و تعیین عوامل مؤثر بر آن­‌ها در حوزه­ آبخیز خرم­‌بید، واقع در شمال استان فارس اقدام کرده است. نتایج نشان داد، به‌­طور متوسط افزایش طول خندق‌­های منتخب در این دوره 21.67 متر بوده است. این آمار بیانگر آن است که در طول این دوره، خندق­‌های منتخب در هر سال 1.67 متر پیشروی طولی داشته­‌اند. همچنین، با استفاده از نرم­‌افزار SPSS (نسخه­ 16) و انجام رگرسیون چند­­متغیره­ پس‌­رونده، مشخص شد، میزان پیشروی طولی خندق­‌های دائمی در این منطقه تابع دو متغیر درصد خاک لخت و هدایت الکتریکی عصاره اشباع می­‌باشد. بنابراین، لازم است، راه‌کارهای مدیریتی افزایش مقاومت خاک در برابر فرسایش، شامل: افزایش پوشش گیاهی سازگار و مقاوم با شرایط طبیعی منطقه و قرق به‌منظور احیاء پوشش گیاهی در اولویت برنامه­‌های مدیریتی و اجرایی قرار گیرد و توجه بیشتری به کنترل فرسایش در پیشانی خندق‌­ها شود.